Αντιδρούν στη χωροθέτηση του ΧΥΤΑ Κεντρικής Φθιώτιδας κοντά στο χωριό Τρίλοφο

Ο Όμιλος Ενεργών Πολιτών Δυτικής Φθιώτιδας, η ΜΚΟ ‘’ΣΟΛΩΝ’’, οι σύλλογοι του δήμου Μακρακώμης και πολίτες από όλο το δήμο συζητήσαμε από κοινού το θέμα της διαχείρισης των στερεών απορριμμάτων και της χωροθέτησης ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ στο χώρο της δυτικής Φθιώτιδας κοντά στο χωριό Τρίλοφο και καταλήξαμε στις παρακάτω διαπιστώσεις, θέσεις και προτάσεις:
- Είμαστε υπέρ της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων στην περιοχή μας, στη Φθιώτιδα, στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και [...]σε όλη τη χώρα. και κατά συνέπεια υπέρ προγραμμάτων ελαχιστοποίησης των απορριμμάτων που παράγουμε και προγραμμάτων ανακύκλωσης, υπέρ της εξάντλησης όλων των δυνατοτήτων της σύγχρονης τεχνολογίας για την μέγιστη ανάκτηση χρήσιμων υλικών, της εκμηδένισης(πυρόλυση) –και όταν αυτό δεν είναι εφικτό επενδυτικά από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα, υπέρ της μέγιστης ελαχιστοποίησης των υπολειμμάτων και της λειτουργίας ΧΥΤΥ με εργοστάσιο ανάκτησης, με σαφείς αποφάσεις από την αρχή, με επιλογή της πραγματικά κατάλληλης θέσης, με τις απαιτούμενες υποδομές για την λειτουργία του, την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων για την περιοχή που θα λειτουργήσει παίρνοντας όλα τα μέτρα ασφαλείας και την μεγιστοποίηση του οφέλους για αυτή την περιοχή και την ευρύτερη περιοχή, μέσα από τις θέσεις εργασίας, την αξιοποίηση της παραγόμενης ενέργειας και τα αντισταθμιστικά οφέλη.
- Η μελέτη για την χωροθέτηση και τη λειτουργία ΧΥΤΥ είναι διαφορετικό πράγμα από αυτή για ΧΥΤΑ και δεν είναι σωστό να παραθέτουμε όλες τις λέξεις ελαφρά τη καρδία αφήνοντας ανοιχτές όλες τις πιθανότητες
- Η μελέτη πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, την καταλληλότητα του χώρου, το μέγεθος του χώρου σε σχέση με τη σχεδιαζόμενη επένδυση, τον όγκο των απορριμμάτων και την περιοχή αναφοράς που απαιτείται για να είναι βιώσιμη η λειτουργία του σε βάθος χρόνου και υποφερτή οικονομικά για τους πολίτες που θα επωμιστούν τα έξοδα λειτουργίας. Δυστυχώς στο παρελθόν έγιναν επενδύσεις π.χ. βιολογικοί, που δεν λειτούργησαν ποτέ.
- Στην αρχική μελέτη πρέπει να συμπεριληφθούν το κόστος διαμόρφωσης και υποδομών για τη λειτουργία του ΧΥΤΥ και το κόστος λειτουργίας μαζί με το κόστος των οδικών δικτύων, το κόστος μεταφοράς και το κόστος των σταθμών μεταφόρτωσης
- Τέτοιες σημαντικές αποφάσεις θα πρέπει να στηρίζονται στις καταλληλότερες επιλογές, περιβαλλοντικά και επενδυτικά και να βγαίνουν μέσα από διαφανείς διεργασίες και διαδικασίες που δεν θα επιδέχονται αμφισβήτηση και όχι σε μονομερείς αδιαφανείς διαδικασίες πολιτικάντικων λογικών που υπηρετούν άλλους σκοπούς, προσωπικούς, ή τοπικούς

Με βάση τις παραπάνω παραδοχές δηλώνουμε αντίθετοι στη δημιουργία ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ στη θέση Μαγδάρα κοντά στο χωριό Τρίλοφο του δήμου Μακρακώμης και θα προβούμε σε οποιαδήποτε ενέργεια για να καταδείξουμε τα προβλήματα και τις επιπτώσεις μιας τέτοιας επιλογής καθώς και τη σκοτεινή πλευρά των διαδικασιών
 Η παραπάνω θέση βρίσκεται πολύ κοντά στο χωριό Τρίλοφο (οικισμός προ του 1923), λιγότερο από 500 μέτρα, τόσο που να είναι αμφίβολη η δυνατότητα κατοίκησης μετά τη δημιουργία ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ και πολύ κοντά στη Γραμμένη και στα άλλα χωριά της περιοχής. Τίθεται ζήτημα υγείας για τους κατοίκους της περιοχής που θα ζουν τόσο κοντά.
 Η πηγή που υδρεύεται το χωριό απέχει 200 μόνο μέτρα από τον χώρο και κάποια σημεία του χώρου βρίσκονται ψηλότερα της πηγής.
 Μέσα από το χώρο διέρχονται ρέματα που η μελέτη δεν αντιμετωπίζει την πλήρη διευθέτησή τους, το κόστος αυτής και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις χαμηλότερες περιοχές αλλά κυρίως δεν εξασφαλίζει τα προβλήματα από πλημμυρικά φαινόμενα στον ίδιο το χώρο
 Οι κλίσεις της πλαγιάς στην οποία απλώνεται ο χώρος είναι από 20% ως 50%. Είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς τι μπορεί να συμβεί στην περίπτωση μεγάλων βροχοπτώσεων
 Ο Σπερχειός βρίσκεται σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων και στους πρόποδες των παραπάνω πλαγιών που παρουσιάζουν μεγάλες κλίσεις. Αν για οποιοδήποτε λόγο (κατολισθήσεις, φυσικές καταστροφές, κακοτεχνίες, ανθρώπινα λάθη) υπάρξει διαρροή αποβλήτων, αυτά θα καταλήξουν στο Σπερχειό και από εκεί στο Μαλιακό.
 Η περιοχή δεν βρίσκεται μέσα στην περιοχή natura αλλά είναι πολύ κοντά και θα έπρεπε να αποφευχθεί η πρόταση και επιλογή της
 Πολύ κοντά βρίσκεται η ήδη αναπτυγμένη τουριστικά περιοχή των ιαματικών πηγών Πλατυστόμου και ακόμη πιο κοντά οι πολύ σημαντικές ιαματικές πηγές Αρχανίου που δεν έχουν αξιοποιηθεί ακόμη αλλά η χωροθέτηση ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ στην περιοχή θα ακυρώσει τις μεγάλες δυνατότητες αξιοποίησής τους και ανάπτυξης της περιοχής. Στο ίδιο το χωριό Τρίλοφο, απέναντι από την χωροθετούμενη περιοχή υπάρχει ιαματική κρήνη με δεξαμενή και λουτήρες που έχουν τοποθετήσει οι κάτοικοι της περιοχής.
 Η περιοχή παρουσιάζει κατολισθήσεις, πράγμα που γνωρίζουν όλοι στην περιοχή και έχουν διαπιστώσει όλοι όσοι έχουν κάνει τη διαδρομή προς Τρίλοφο. Το γεγονός αυτό (των κατολισθήσεων) όπως και την εγγύτητα με το Σπερχειό και τον κίνδυνο μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα αναφέρει και πιστοποιεί και η απόφαση – γνωμοδότηση της Νομαρχιακής Επιτροπής Χωροταξίας και Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με το υπ’ αρίθμ. 99 Πρακτικό/18-9-2009, η οποία δεν συμφωνεί με την χωροθέτηση στην θέση Μαγδάρα του Τριλόφου και γνωμοδότησε αρνητικά στα πλαίσια της προέγκρισης. Λόγω των κατολισθήσεων έχουν απορριφθεί στην ευρύτερη περιοχή, άλλες σημαντικές επενδύσεις.
 Ο δρόμος που ανεβαίνει στο Τρίλοφο και είναι ένας πολύ σημαντικός δρόμος γιατί συνδέει τη δυτική Φθιώτιδα και την Ευρυτανία με την περιοχή του Δομοκού και τη Θεσσαλία εφάπτεται της χωροθετούμενης περιοχής. Στο ύψος δε της περιοχής αυτής έχει υποστεί επαναλαμβανόμενες κατολισθήσεις, πράγμα που πιστοποιείται από τα δημόσια έργα που έχουν γίνει για τη στήριξή του
 Από τα 228 στρέμματα του χώρου, τα 77,5 στρέμματα έχουν κηρυχθεί αναδασωτέα μετά από πυρκαγιά και απαιτείται από τους μελετητές ο αποχαρακτηρισμός τους από το δασαρχείο
 Είναι άξιο απορίας πως περιλαμβάνουν αναδασωτέα περιοχή στα σχέδιά τους, κατά παράβαση του νόμου, πριν αρθεί η αναδάσωση
 Η περιοχή δεν είναι από τις πλέον άγονες και υπάρχουν καλλιέργειες (καρυδιές, ελιές κά) σ’ αυτή
 Υπολογίζοντας τις αναδασωτέες εκτάσεις και τις κλίσεις της περιοχής ο χώρος ελαχιστοποιείται κοντά στα όρια του απαιτούμενου χώρου και αμφιβάλλουμε για τον χρονικό ορίζοντα των 30 ετών που βάζουν οι μελετητές και την επάρκεια για τους δήμους της κεντρικής Φθιώτιδας. Στην περίπτωση δε του ΧΥΤΥ απαιτούνται πολύ μεγαλύτερες ποσότητες απορριμμάτων για να είναι δυνατή οικονομικά η λειτουργία του για τις οποίες δεν επαρκεί ο χώρος και για τόσα χρόνια.
 Η λειτουργία ΧΥΤΥ μειώνει των όγκο των προς ταφή απορριμμάτων γενικά αλλά οι ποσότητες που θα καταλήγουν στο ΧΥΤΥ (αν ποτέ λειτουργήσει ως τέτοιος) θα είναι πολύ μεγάλες γιατί είναι μεγάλη η περιοχή αναφοράς (Κεντρική Φθιώτιδα, ίσως Φθιώτιδα και ίσως όχι μόνο) και δεν μειώνει την επικινδυνότητά τους σε βαθμό που να είναι ασφαλής. Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος διάτρησης και διαπέρασης της μεμβράνης. Γι’ αυτό απαιτούνται μη περατά και αρκετά παχιά γεωλογικά στρώματα. Οι ίδιοι οι μελετητές προτείνουν διπλά υποστρώματα και μεμβράνες επίστρωσης. Η περιοχή δεν διαθέτει τα καταλληλότερα, τα παχύτερα και τα πιο αδιαπέραστα γεωλογικά στρώματα σε αντίθεση με άλλες περιοχές. Θα πρέπει να σκεφτούμε ότι τα απορρίμματα παραμένουν εκεί και αποτελούν κίνδυνο και μετά το διάστημα λειτουργίας του ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ που η παρακολούθηση και τα μέτρα ασφαλείας θα είναι μηδαμινά
 Η μελέτη έχει εκπονηθεί για τους δήμους της κεντρικής Φθιώτιδας και τις ανάγκες τους και δεν μπορεί να ισχύσει με μπακαλίστικες και ανεύθυνες λογικές για όλη τη Φθιώτιδα και όχι μόνο, όπως διαφαίνονται οι προθέσεις των διαφόρων αυτοδιοικητικών που θεωρούν ότι βρήκαν τον τρόπο να ξεφύγουν από τις ευθύνες τους
 Τεχνηέντως υποδηλώνεται η έναρξη λειτουργίας ως ΧΥΤΑ και μετά θα γίνει –αν γίνει- η εγκατάσταση επεξεργασίας στερεών απορριμμάτων, την οποία, θεωρούν απαραίτητη οι μελετητές για την επάρκεια του χώρου πάντα για τις ανάγκες της κεντρικής Φθιώτιδας
 Η έγκριση περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν δόθηκε ποτέ από το Νομαρχιακό Συμβούλιο που αναβλήθηκε και δεν συνεδρίασε ξανά εντός των προθεσμιών και οι παραπέρα διαδικασίες έγιναν με άνωθεν υπογραφές. Κανένα συλλογικό όργανο δεν ενέκρινε τις διαδικασίες, την καταλληλότητα και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις
 Η περιοχή είναι η πιο απομακρυσμένη σε σχέση με όλη την περιοχή της κεντρικής Φθιώτιδας και ιδιαίτερα με την περιοχή του δήμου Λαμιέων που είναι ο κύριος παραγωγός απορριμμάτων
 Ο δήμος Μακρακώμης παράγει τα λιγότερα απορρίμματα από όλους και θα μπορούσε να τα διαχειριστεί και μόνος του
 Δεν έχει πει κανένας στους πολίτες και κυρίως τους πολίτες της Λαμίας τι θα κοστίσει η λειτουργία του ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ τόσο μακριά από το κέντρο παραγωγής του μεγαλύτερου όγκου των απορριμμάτων την πρωτεύουσα του νομού, Λαμία, παρά περηφανεύονται μόνο ότι πηγαίνουν τα σκουπίδια μακριά από την πόλη
 Δεν έχει πει κανένας για τους σταθμούς μεταφόρτωσης που απαιτούνται και το χώρο λειτουργίας που μπορεί να είναι και μέσα στην περιοχή natura
 Η μεταφορά των απορριμμάτων στην εθνική οδό Λαμίας – Καρπενησίου εμπεριέχει τεράστιους κινδύνους πέρα από την όχληση και το κόστος μεταφοράς τόσο μακριά που δεν έχουν υπολογιστεί
 Οι διαδικασίες λειτουργίας του ΦΟΔΣΑ, με την εν λευκώ εξουσιοδότηση των δημάρχων στον δήμαρχο Λαμιέων, την μη τυπική και ουσιαστική λειτουργία του ΔΣ του ΦΟΔΣΑ, την ανάθεση και την παρακολούθηση της μελέτης από τον ίδιο στην ουσία φορέα (αλήθεια πόσο κόστισε η μελέτη) και τις πολλές και μονομερείς ενέργειες και ανακοινώσεις ενός και μόνο δημάρχου που λειτούργησε ως γενικός δερβέναγας και όχι ως εκπρόσωπος των υπολοίπων και του ΔΣ, μας κάνει να παίρνουμε αποστάσεις από αυτές τις διαδικασίες και να αμφισβητούμε τις καλές προθέσεις και την ορθότητα των επιλογών αν μάλιστα λάβουμε υπόψη την μυστικοπάθεια που κυριαρχούσε και την άρνηση για την πρόσβαση στα στοιχεία και την κωλυσιεργία των υπευθύνων για την παραχώρησή τους, γινόμαστε ακόμη πιο καχύποπτοι.
 Η επιλογή της θέσης Μαγδάρα στο χωριό Τρίλοφο έγινε με ελάχιστη διαφορά από τις άλλες προτεινόμενες και με αμφισβητήσιμες παραδοχές, ενώ οι μελετητές δεν απορρίπτουν ως ακατάλληλες τις άλλες περιοχές –αντίθετα τις θεωρούν εξίσου κατάλληλες- και η μελέτη δεν επεκτάθηκε στο κόστος μεταφοράς, το κόστος των έργων διαμόρφωσης και οδικών αρτηριών κτλ Σημειωτέον ότι δεν έγινε καμία διερευνητική γεώτρηση για γεωτεχνική έρευνα
 Η βαθμολόγηση των κριτηρίων είναι αναιτιολόγητη και αυθαίρετη. Δεν αιτιολογείται γιατί μία περιοχή βαθμολογείται περισσότερο από μία άλλη σε κάθε ένα από τα κριτήρια που επιλέχθηκαν
 Για την ιστορία και μόνο αναφέρουμε πως οι μελετητές, ο δήμαρχος Λαμιέων και οι λοιποί θιασώτες δεν γνωρίζουν ούτε το όνομα της περιοχής. Η περιοχή λέγεται Ροβιάδα και Λα Κοκίνια στο νότιο άκρο της, ενώ Μαγδάρα λέγεται ο μικρός λόφος νότια του κέντρου του χωριού όπου βρίσκεται και η δεξαμενή ύδρευσης του χωριού.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω προτείνουμε την επανεξέταση των προτεινόμενων περιοχών όπως και άλλων (σημειωτέον ότι υπήρξε διαθέσιμη έκταση ιδιώτη προς πώληση και δεν εξετάστηκε η λύση αυτή), για τη λειτουργία ΧΥΤΥ και όχι ΧΥΤΑ, για τις ανάγκες όλης της Φθιώτιδας και όχι μόνο, με την έγκριση από τα αρμόδια όργανα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την περιοχή εγκατάστασης και τα όμορα οικοσυστήματα, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τη μεταφορά, με διαφανείς διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν την αποδοχή από όλους και με το συνυπολογισμό στην αρχική μελέτη, του κόστους διαμόρφωσης και εγκαταστάσεων, το όφελος και την διάθεση του παραγόμενου αποτελέσματος , το κόστος λειτουργίας συμπεριλαμβανομένου του κόστους μεταφοράς, τη γειτνίαση με το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής απορριμμάτων κ.ά. και την επάρκεια και τη βιωσιμότητα της επένδυσης σε βάθος χρόνου γιατί τέτοια ποσά δεν διατίθενται συχνά. Χρήσιμη θα ήταν η επανεξέταση του θέματος σε επίπεδο περιφέρειας, για μια συνολική λύση που θα εξασφαλίσει την ανώτερη τεχνολογικά και πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων με μηδενικό αποτύπωμα. Γιατί σε επίπεδο περιφέρειας είναι δυνατή και η διάθεση κονδυλίων και ικανός ο όγκος απορριμμάτων για την λειτουργία τέτοιων μονάδων με οικονομίες κλίμακος, απόσβεσης των κεφαλαίων της επένδυσης και κερδών.
Για άλλη μια φορά δηλώνουμε την αντίθεσή μας για την επιλογή της θέσης Μαγδάρα στο χωριό Τρίλοφο, την οποία θεωρούμε ακατάλληλη και καλούμε τους αρμόδιους να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Καλούμε επίσης τους πολίτες του δήμου Μακρακώμης, τους πολίτες της Λαμίας και τους πολίτες της κοιλάδας του Σπερχειού και των παραλίων του Μαλιακού να ενημερωθούν και να πάρουν θέση γιατί το θέμα τους αφορά και από πλευράς των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και από πλευράς επένδυσης και κόστους λειτουργίας . Καλούμε επίσης τους συλλόγους της περιοχής μας, της Φθιώτιδας και της Περιφέρειας Στερεάς που η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί σκοπό τους να ενημερωθούν και να πάρουν θέση. Δεν υπάρχει καμιά τοπικιστική διάθεση από μέρους μας και δεν ανεχόμαστε να υποβαθμίζεται η σοβαρότητα του ζητήματος και να παρουσιάζεται ως τοπικό ζήτημα ενός χωριού που απλά δεν θέλει τα σκουπίδια στην περιοχή του. Στην περίπτωση αυτής της χωροθέτησης διαμορφώνεται μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση, στηριγμένη πάνω σε μεγάλες αδικίες στο όνομα του μικρότερου πολιτικού κόστους …γιατί απλά εκεί θεώρησαν ότι θα έχουν τις λιγότερες αντιδράσεις.
ΟΜΙΛΟΣ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ, ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ, ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΔΗΜΟΥ ΜΑΚΡΑΚΩΜΗΣ, ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΦΟΡΕΩΝ
Τις θέσεις αυτές ενστερνίζονται και υποστηρίζουν όλοι οι σύλλογοι της δυτικής Φθιώτιδας, οι πολίτες και οι φορείς της περιοχής που έχουν λάβει γνώση. Απομένει η ενημέρωση και των υπολοίπων για να καταρτιστεί ολοκληρωμένος ο κατάλογος όλων των συλλόγων της δυτικής Φθιώτιδας, και ταυτόχρονα τις συνυπογράφουν και συμμετέχουν στην υποστήριξή τους παράγοντες και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πληροφορίες: Κοντογιάννης Νίκος, πρόεδρος του Ομίλου Ενεργών Πολιτών Δυτ. Φθ.
Μπέλεσης Αλέξανδρος, μέλος της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ
Κελεσιάδου Κούτρα Ευσεβία, πολίτης