31 Ιαν 2009

Απορρίμματα ώρα μηδέν: Απαιτούνται Πράσινες Λύσεις

ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Αθήνα: Κολοκοτρώνη 31, 10562, τηλ. 210.3241001, fax 210 3241825
Θεσσαλονίκη: Φιλίππου 51, 54631, τηλ. 2310.222503, fax 2310.421196
www.ecogreens.gr email: ecogreen@otenet.gr

Απορρίμματα ώρα μηδέν: Απαιτούνται Πράσινες Λύσεις
Μην κρύβετε το πρόβλημα κάτω από το χαλί


Η απουσία ολοκληρωμένης πολιτικής και σχεδιασμού για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, έχει οδηγήσει σε εκρηκτική μεγέθυνση του προβλήματος διάθεσης των απορριμμάτων και αδιέξοδες συγκρούσεις μεταξύ των τοπικών κοινωνιών και της διοίκησης.

Η ολοένα αυξανόμενη ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων, η αδιαφορία της διοίκησης (κεντρικής και τοπικής) για την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης με σκοπό την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση-κομποστοποίηση των απορριμμάτων αποδεικνύουν ότι με διαχρονική ευθύνη των πολιτικών δυνάμεων της χώρας υπάρχει τεράστιο έλλειμμα βιωσιμότητας στο θέμα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων και μετάθεση του κόστους στις επόμενες γενιές.

Η λειτουργία ακόμα και σήμερα πάρα πολλών ανεξέλεγκτων χωματερών (X.A.Δ.Α) και σκουπιδότοπων (μερικοί έχουν κλείσει, τουλάχιστον προσωρινά, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς απλώς έχουν σκεπαστεί αντί να καθαριστούν και εξυγιανθούν οι περιοχές), είναι στο επίκεντρο πολιτικών αντιπαραθέσεων. Η απειλή για την υγεία και το περιβάλλον από την σημερινή κατάσταση είναι τεράστια και η χώρα μας απειλείται με μεγάλα πρόστιμα από την ΕΕ (της τάξης των 34.000 ευρώ ανά ημέρα και ανά χώρο), αφού δεν τηρεί τη νομοθεσία που η ίδια ψήφισε, κόστος που θα κληθούν να επωμιστούν οι πολίτες. Ωστόσο, με πρόφαση τα πρόστιμα, οι περιφερειακές αρχές σπεύδουν να χωροθετήσουν, συχνά με μεγάλη προχειρότητα, νέους Χώρους Διάθεσης Απορριμμάτων είτε Χώρους Υγειονομικής Ταφής, είτε Εγκαταστάσεις Καύσης Απορριμμάτων συναντώντας τη σθεναρή αντίσταση των τοπικών κοινωνιών (το λεγόμενο σύνδρομο NIMBY “not in my back yard” = «όχι σκουπίδια στην αυλή μου»).

Τελευταία, μάλιστα, εντελώς πρόχειρα προωθείται η «δεματοποίηση» ανεπεξέργαστων απορριμμάτων και η «προσωρινή αποθήκευσή» τους σε πρόχειρους χώρους. Αντί του ολοκληρωμένου σχεδιασμού και της συστηματικής προώθησης της βιώσιμης διαχείρισης των απορριμμάτων (μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση) επιλέγονται για άλλη μια φορά πρόχειρες, δαπανηρές και αδιαφανείς πρακτικές. Η απουσία έγκαιρης λήψης μέτρων που θα οδηγήσουν σε πραγματικές λύσεις καθώς και η λογική του να κρύψουμε, απλώς, τα σκουπίδια κάτω από το χαλί, για να ξεφύγουμε με «κόλπα» από την επιβολή προστίμων, οδηγεί Περιφέρειες, όπως της Πελοποννήσου, και δήμους να προωθούν τη «δεματοποίηση και προσωρινή αποθήκευση» των σκουπιδιών. Επιλέγουν, συνήθως χωρίς μελέτες και αδειοδοτήσεις, περιοχές «προσωρινής αποθήκευσης» των σκουπιδιών «συσκευάζοντας τα σκουπίδια σε πλαστικό περιτύλιγμα», σπαταλώντας σημαντικούς πόρους που αν είχαν διατεθεί εγκαίρως θα είχαν βοηθήσει στον περιορισμό του προβλήματος. Για παράδειγμα, η Περιφέρεια Πελοποννήσου θα διαθέσει πάνω από 2.500.000 Ευρώ μόνο για την αγορά δεματοποιητών (δέκα μονάδες από 250.000 Ευρώ η κάθε μία), όταν είναι γνωστό ότι αυτή η επιλογή και δεν αποτελεί λύση και απέτυχε, όπως αποδείχτηκε στην περίπτωση του Κουρουπητού, να αντιμετωπίσει έστω και προσωρινά το πρόβλημα.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι πιστεύουμε ότι τα διογκωμένα προβλήματα που προκύπτουν από τη ΛΑΘΟΣ διαχείριση των απορριμμάτων δημιουργούν σοβαρή κρίση αλλά αποτελούν και μια ΕΥΚΑΙΡΙΑ για τους σκεπτόμενους και ενεργούς πολίτες να συνειδητοποιήσουμε ότι ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΛΥΣΕΙΣ και είναι στο χέρι όλων μας να τις πραγματοποιήσουμε.

Πιστεύουμε ότι η κοινωνία μηδενικών αποβλήτων μέσω της εφαρμογή μιας ξεκάθαρης ιεραρχίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος - κατά σειρά: πρόληψη, μείωση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης των αποβλήτων- ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΗ και αυτό αποδεικνύεται από τα καλά παραδείγματα πόλεων και κοινωνιών που έχουν επιτύχει αυτό το στόχο. Ας ακολουθήσουμε τα καλά παραδείγματα, ας μάθουμε από τις εμπειρίες άλλων.

Απορρίπτουμε τη διάθεση απορριμμάτων είτε μέσω ταφής είτε με καύση, συμπεριλαμβανομένης της ανεξέλεγκτης καύσης και αυτής σε ειδικές εγκαταστάσεις, είτε πετυχαίνει είτε όχι ανάκτηση ενέργειας μέσω της καύσης. Η δραστική μείωση της ποσότητας και επικινδυνότητας των απορριμμάτων μέσω της πρόληψης, η επαναχρησιμοποίηση, η ανάπτυξη προγραμμάτων ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή σε επίπεδο Δήμων (συμπεριλαμβανομένης και της κομποστοποίησης) μπορούν να οδηγήσουν στο να απομένουν ελάχιστα υπολείμματα, της τάξης του 7-10% -κυρίως αδρανή υλικά - για ταφή σε καλά οργανωμένους χώρους.

Συγχρόνως ενθαρρύνουμε και βοηθούμε με συστηματικό τρόπο τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες να αναλάβουν- και ατομικά- τις ευθύνες τους και να διαχειριστούν τα απόβλητά τους με υπεύθυνο τρόπο προσπαθώντας πρώτα να τα μειώσουν, επιλέγοντας περιβαλλοντικά φιλικά προϊόντα (με λιγότερη ή καθόλου συσκευασία, προϊόντα ανθεκτικά, με μεγάλη διάρκεια ζωής, πολλών χρήσεων κλπ), να στηρίξουν κοινωνικές επιχειρήσεις επαναχρησιμοποίησης προϊόντων (π.χ. ρούχα, έπιπλα, οικιακός εξοπλισμός από «δεύτερο χέρι») και να συμμετάσχουν ευρύτατα σε προγράμματα ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή (ξεχωριστή συλλογή χαρτιού, αλουμινίου, γυαλιού, μετάλλων, πλαστικών και άλλων υλικών), πιέζοντας ταυτόχρονα τους Δήμους να εγκαταστήσουν τέτοια συστήματα αν δεν υπάρχουν ήδη. Μόνο με τις παραπάνω προϋποθέσεις θα γίνουν πειστικές οι προτάσεις των τοπικών κοινωνιών και θα απομακρυνθούμε από την άποψη «όχι σκουπίδια στην αυλή μου» για να πάμε στην άποψη «όχι σκουπίδια στη δική μου αυλή, ούτε όμως και στου γείτονα».

ΟΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΗΜΕΡΑ-ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ

1. ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (Χ.Α.Δ.Α.) – ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΚΑΥΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ


Το περιβαλλοντικό έγκλημα των ΧΑΔΑ πρέπει να σταματήσει σήμερα. Αλλά πρέπει και να αποκατασταθούν/εξυγιανθούν πλήρως οι χώροι αυτοί -με ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του ΥΠΕΧΩΔΕ- με δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και εξεύρεση πόρων, ώστε ν’ αντιμετωπιστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις τους (συλλογή και επεξεργασία στραγγισμάτων, συλλογή βιοαερίου, παρακολούθηση και αποκατάσταση της ποιότητας των υπόγειων /επιφανειακών νερών).

Να σταματήσει άμεσα η ανεξέλεγκτη και παράνομη καύση των απορριμμάτων- η χειρότερη πρακτική της ανεξέλεγκτης διαχείρισης με τις δυσμενέστερες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

2. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ -ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ- ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Οι Οικολόγοι Πράσινοι αρνούμαστε τη δήθεν “αναγκαιότητα” χωροθέτησης νέων χώρων διάθεσης που θα υποδέχονται ανεπεξέργαστα απορρίμματα, διεκδικούμε την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, δεσμευόμαστε να προωθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις προγράμματα πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης απορριμμάτων με διαλογή στην πηγή που συμβάλλουν συγχρόνως στην προστασία από ρύπανση, τη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και στην ανάπτυξη πράσινων θέσεων εργασίας (υπολογίζεται ότι η διαλογή και επεξεργασία ανακυκλώσιμων υλικών δημιουργεί 10/πλάσιες θέσεις εργασίας σε σχέση με την ταφή ή την καύση).

Δίνουμε απόλυτη προτεραιότητα στην οικιακή και Δημοτική κομποστοποίηση (λιπασματοποίηση) για την μετατροπή του οργανικού κλάσματος των αποβλήτων σε χρήσιμο προϊόν (κομπόστ) που εμπλουτίζει και λιπαίνει το έδαφος και συμβάλλει στην προστασία από ερημοποίηση.

Οι πόροι που διατίθενται για «δεματοποίηση» ανεπεξέργαστων σκουπιδιών και προσωρινή αποθήκευσή τους να δοθούν για διαλογή των διαφόρων υλικών προς ανακύκλωση. Στην περίπτωση υλικών που έχουν διαχωριστεί για ανακύκλωση (χωριστά χαρτί, πλαστικά, μέταλλα κα) η «δεματοποίηση» αξίζει.

3. ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ – ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Λύσεις για τα σκουπίδια υπάρχουν αλλά για την εφαρμογή αυτών των λύσεων αλλά και της υπάρχουσας ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας χρειάζεται η συνεργασία και συναίνεση όλης της κοινωνίας. Ο μόνος τρόπος να εξασφαλιστεί βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων σε μακροπρόθεσμη βάση είναι οι συμμετοχικές, διαφανείς διαδικασίες διαβούλευσης με κινήσεις πολιτών, αυτοδιοικητικά σχήματα, ΜΚΟ, εκπαιδευτική κοινότητα, επαγγελματικούς και άλλους φορείς στο σχεδιασμό προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος να εξασφαλιστεί η απαραίτητη κοινωνική αποδοχή και στήριξη στους τοπικούς και περιφερειακούς σχεδιασμούς που θα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στην κατεύθυνση μιας πολιτικής μηδενικών αποβλήτων και όχι απόκρυψης τους κάτω από το χαλί ή στη βάση σύνδρόμου «όχι σκουπίδια στην αυλή μου».

Θα πρέπει να αναγνωριστεί και να στηριχθεί ο ουσιαστικός ρόλος των ΜΚΟ σε θέματα ευαισθητοποίησης των πολιτών για τη μείωση και ανακύκλωση των απορριμμάτων.

4. ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΧΡΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ


Η μέχρι σήμερα αποτυχία αποτελεσματικής μείωσης και βιώσιμης διαχείρισης των αποβλήτων μας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αποτυχία ενσωμάτωσης του εξωτερικού περιβαλλοντικού κόστους σε προϊόντα και υπηρεσίες και η μεταφορά αυτού του κόστους στις επόμενες γενιές. Είναι αναγκαία, περισσότερο από ποτέ, η φορολογική μεταρρύθμιση και χρήση οικονομικών εργαλείων όπως:

1. Ισχυρή φορολογία των ρυπογόνων μέσων τελικής διάθεσης (ΧΥΤΑ ή καύση), και ανάλογα όλων των υπηρεσιών διαχείρισης απορριμμάτων που δεν ενθαρρύνουν τη μείωση και ανακύκλωση.

2. Σωστή κοστολόγηση των υπηρεσιών συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης απορριμμάτων, με εφαρμογή της αρχής “πληρώνω ανάλογα με τα απόβλητα που παράγω” (“pay as you throw”). Η εφαρμογή αυτής της αρχής θα έχει σαν αποτέλεσμα οι πολίτες να πληρώνουν ανάλογα με την ποσότητα απορριμμάτων που παράγουν και όχι με βάση τα τετραγωνικά του σπιτιού τους, οι δε Δήμοι να χρεώνονται από τους φορείς διαχείρισης των ΧΥΤΑ ανάλογα με τον όγκο των αποβλήτων που διατίθενται για ταφή.

3. Πράσινοι φόροι σε προϊόντα βάσει της ανάλυσης του κύκλου ζωής τους, με ενσωμάτωση του εξωτερικού περιβαλλοντικού κόστους που προκύπτει από την παραγωγή, μεταφορά, χρήση και τελική διάθεση του προϊόντος. Άμεση επιβολή φόρου στην πλαστική τσάντα μιας χρήσης.

Ας ενεργοποιηθούμε ατομικά και συλλογικά για να πετύχουμε λύσεις στο μεγάλο πρόβλημα των σκουπιδιών, για να περάσουμε από την εποχή των σκουπιδιών στην εποχή των μηδενικών αποβλήτων. Μέχρι το 2012 επιδιώκουμε μείωση των απορριμμάτων κατά 50%, ενώ μέχρι το 2020 στοχεύουμε να έχει επιτευχθεί η μηδενική παραγωγή αποβλήτων (zero waste).

Θεματική Ομάδα «Περιβάλλον»

Πληροφορίες: Μαρία Βιτωράκη, τηλ. 6977523766, mariavitoraki@gmail.com
Πάνος Αλαβέρας, τηλ 697459470, alavera@otenet.gr
Νίκος Χρυσόγελος, τηλ 6936672882, nikoschry@gmail.com διαβάστε περισσότερα...